Ο RSV είναι ένας κοινός ιός του αναπνευστικού, ο οποίος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), αποτελεί την πρώτη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών από ιογενή λοίμωξη κατωτέρου αναπνευστικού. Στις μικρότερες ηλικίες μάλιστα είναι πιο συχνός ακόμη και από τον ιό της γρίπης, και προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως βρογχιολίτιδα και πνευμονία. Η βρογχιολίτιδα είναι από τις πιο συχνές αιτίες εισαγωγής στο νοσοκομείο για μικρά παιδιά και βρέφη ενώ υπολογίζεται ότι σχεδόν όλα τα παιδιά θα προσβληθούν από τον ιό αυτό ως την ηλικία των 2 ετών.
Οι λοιμώξεις από το RSV εμφανίζονται αργά το φθινόπωρο και διαρκούν έως τα τέλη της άνοιξης. Ιδιαίτερα επικίνδυνοι χαρακτηρίζονται οι χειμερινοί μήνες καθώς τότε πραγματοποιείται σχεδόν το 90% των εισαγωγών στο νοσοκομείο με διαγνωσμένη βρογχιολίτιδα, σε παιδιά και βρέφη ηλικίας κάτω των δύο ετών, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ. Αυτήν την περίοδο, το συχνότερο αίτιο βρογχιολίτιδας είναι ο RSV. Νεότερες έρευνες συνδέουν την προσβολή από τον RSV στην βρεφική ηλικία, με αυξημένη εμφάνιση άσθματος κατά την πρώιμη παιδική ηλικία.
Ποια μωρά είναι πιο ευάλωτα στον RSV;
- Τα πρόωρα βρέφη που γεννήθηκαν πριν την 35η εβδομάδα κύησης
- Τα πρόωρα με αναπνευστικά προβλήματα
- Tα παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες
- Τα παιδάκια που είναι ανοσοκατεσταλμένα
Ποια είναι τα συμπτώματα του RSV;
Τα συμπτώματα του RSV, στα νεογνά και τα βρέφη, τις πρώτες δύο ημέρες μοιάζουν με αυτά ενός κοινού κρυολογήματος. Στη συνέχεια ο ιός προσβάλλει το κατώτερο αναπνευστικό. Τα παιδιά και τα βρέφη θα αναρρώσουν συνήθως μέσα σε 1-2 εβδομάδες.
Τα συμπτώματα του RSV περιλαμβάνουν:
– Καταρροή
– Βήχα
– Φτάρνισμα
– Πονόλαιμο
– Ήπιο πονοκέφαλο
– Μειωμένη όρεξη
– Πυρετό
– Συριγμό, γρήγορη αναπνοή και άλλες δυσκολίες στην αναπνοή
– Ευερεθιστότητα και μειωμένη δραστηριότητα στα βρέφη
– Μια μπλε απόχρωση στο δέρμα (κυάνωση)
Οι σοβαρές επιπλοκές του RSV περιλαμβάνουν πνευμονία, βρογχιολίτιδα, λοίμωξη του μέσου ωτός, υποτροπιάζουσες λοιμώξεις αναπνευστικού ή ακόμη και άσθμα.
Γιατί τα πρόωρα μωρά είναι πιο ευάλωτα στον RSV;
Τα πρόωρα βρέφη είναι ιδιαίτερα ευπαθή σε τέτοιου είδους ιώσεις. Η διαδικασία μετάδοσης αντισωμάτων από τη μητέρα στο έμβρυο συντελείται κυρίως κατά τους τελευταίους μήνες της κύησης, με αποτέλεσμα τα επίπεδά τους να είναι ανεπαρκή στα πρόωρα. Επίσης το αναπνευστικό τους σύστημα δεν έχει προλάβει να ολοκληρώσει την ανάπτυξη του όπως στα τελειόμηνα βρέφη. Οι αεραγωγοί στους πνεύμονες των πρόωρων είναι μικρότεροι σε μήκος και διάμετρο και παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευπάθεια σε λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Έτσι τα πρόωρα που προσβάλλονται από τον RSV πολύ συχνά χρειάζονται νοσοκομειακή περίθαλψη, εμφανίζουν πιο συχνά δύσπνοια και επίσης πιο συχνά χρειάζονται συμπληρωματική χορήγηση οξυγόνου ή ακόμη και διασωλήνωση σε σχέση με τα τελειόμηνα.
Μετάδοση του RSV
Oι άνθρωποι που μολύνονται από τον RSV μπορούν να τον μεταδώσουν για 3-8 μέρες. Ορισμένα βρέφη και ενήλικες με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα μπορούν να κολλήσουν άλλους ακόμη και για διάστημα 4 εβδομάδων. Συνήθως τα παιδιά κολλάνε την ίωση στο σχολείο ή στο βρεφονηπιακό σταθμό, αυτό όμως μπορεί να συμβεί και στο σπίτι από άλλα μέλη της ίδιας οικογένειας.
Κάποιος που έχει μολυνθεί από τον RSV μπορεί να τον μεταδώσει με τα σταγονίδια που παράγονται με το βήχα ή όταν φταρνιζόμαστε. Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν αυτά έρθουν σε επαφή με τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα μας. Επίσης, οποιαδήποτε άμεση η έμμεση επαφή μπορεί να οδηγήσει σε μετάδοση του ιού. Άμεση, όταν π.χ. όταν φιλάμε στο πρόσωπο ένα παιδί, ή έμμεση όταν έρθουμε σε επαφή με μια μολυσμένη επιφάνεια (π.χ. πόμολο πόρτας), στην οποία ο ιός παραμένει ζωντανός για αρκετές ώρες.
Πρόληψη
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον RSV, είναι συνεπώς απαραίτητα τα μέτρα προφύλαξης που αφορούν και άλλες ιογενείς λοιμώξεις, όπως:
- Όταν έρχεστε σε επαφή με το μωρό θa πρέπει να πλένετε συχνά τα χέρια σας
- Αν έχετε κρυολογήσει χρησιμοποιείτε μάσκα, και αποφύγετε τα φιλιά
- Αν το μωρό σας έχει γεννηθεί πρόωρα θα πρέπει να κρατάτε τα μεγαλύτερα αδέρφια του, όσο γίνεται, μακριά από το μωρό, ειδικά αν έχουν συναχωθεί η αν πηγαίνουν σχολείο ή παιδικό σταθμό
- Αποφεύγετε τους χώρους συνάθροισης πολλών ατόμων
Με τη γνωμάτευση ειδικού νεογνολόγου ή παιδοκαρδιολόγου, υπάρχει η δυνατότητα χορήγησης στα νεογνά και στα βρέφη υψηλού κινδύνου ενός ειδικού μονοκλωνικού αντισώματος, το οποίο αποτελεί τη μοναδική προληπτική αγωγή ενάντια στον RSV.
Ιωάννης Καπετανάκης, Διευθυντής ΕΣΥ, Επιστημονικός Υπεύθυνος της Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού».
