Θεωρείται μία από τις πλέον συνηθισμένες ασθένειες της παιδικής ηλικίας, αλλά είναι και μία από τις πιο επώδυνες. Η ωτίτιδα ταλαιπωρεί το 60% των μωρών κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους και το 80% τον πρώτο χρόνο. Τις περισσότερες φορές ο μικρός ασθενής αναρρώνει χωρίς επιπλοκές, αλλά εάν η ωτίτιδα επανέρχεται συχνά και δεν αντιμετωπίζεται σωστά μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της ακοής ή άλλη βλάβη.
Τα συμπτώματα της ωτίτιδας είναι εκνευρισμός, πονοκέφαλος, προσωρινή μείωση της ακοής, πυρετός και ναυτία και, το βασικότερο, ένας πολύ δυνατός πόνος στο αυτί. Ενώ όμως τα μεγαλύτερα παιδιά είναι σε θέση να σας πουν πότε πονάνε τα αυτιά τους, τα μικρότερα παιδιά το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να παρουσιάζουν νευρικότητα και να κλαίνε. Στα βρέφη ο θηλασμός και η κατάποση μπορεί να προκαλέσουν οδυνηρές μεταβολές της πίεσης στο μέσο ους με αποτέλεσμα το μωρό να έχει και μειωμένη όρεξη. Ένα παιδί που υποφέρει από ωτίτιδα μπορεί επίσης να παρουσιάζει προβλήματα στον ύπνο, καθώς όταν ξαπλώνει ο πόνος μπορεί να γίνεται πιο έντονος.
Τι προκαλεί ή πυροδοτεί την ωτίτιδα;
– Η ηλικία: τα βρέφη και τα μικρά παιδιά είναι πιο πιθανό να πάθουν λοίμωξη του αυτιού. Επίσης, σε όσο μικρότερη ηλικία πάθει ένα παιδί για πρώτη φορά λοίμωξη, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να ακολουθήσουν επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις.
– Το φύλο: παρότι οι ερευνητές δεν γνωρίζουν τα αίτια, τα αγόρια παθαίνουν πιο συχνά ωτίτιδες από τα κορίτσια.
– Η κληρονομικότητα: οι πιθανότητες των παιδιών να πάθουν επαναλαμβανόμενες (υποτροπιάζουσες) λοιμώξεις του μέσου ωτός είναι αυξημένες αν υπάρχει ιστορικό επαναλαμβανόμενων ωτίτιδων στους γονείς ή στα αδέλφια τους. Το συνάχι ή οι αλλεργίες: το συνάχι συχνά οδηγεί σε ωτίτιδα. Οι αλλεργίες που προκαλούν «μπούκωμα» στη μύτη μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε λοιμώξεις του αυτιού.
– Το κάπνισμα: τα παιδιά που ζουν σε περιβάλλον με καπνιστές έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων του αυτιού.
– Η διατροφή με μπιμπερό: τα μωρά που θηλάζουν θεωρούνται πιο προστατευμένα απέναντι στις ωτίτιδες. Κι αυτό διότι ο θηλασμός μειώνει τη συχνότητα λοιμώξεων, αλλά και γιατί η μηχανική κίνηση του ανοίγματος-κλεισίματος του στόματος και του πιπιλίσματος ελέγχει την πίεση του αυτιού.
Πώς διαγιγνώσκεται η ωτίτιδα;
Ο παιδίατρος διαγιγνώσκει την ωτίτιδα με το ωτοσκόπιο, ένα όργανο με το οποίο κοιτάζει μέσα στον ακουστικό πόρο. Ανάλογα με τη διάγνωση, ο γιατρός αποφασίζει τη θεραπεία. Για παράδειγμα, η πιο ελαφριά μορφή ονομάζεται εξωτερική ωτίτιδα, προκαλεί ερεθισμό στο εξωτερικό μέρος του πόρου και θεραπεύεται με αλοιφές. Η πιο ανησυχητική μορφή είναι η ορώδης ωτίτιδα, γιατί προκαλεί την έκκριση υγρού από το αυτί. Επίσης, σοβαρή είναι η οξεία μέση ωτίτιδα που πλήττει το εσωτερικό μέρος του αυτιού, πίσω από το τύμπανο. Αυτή οφείλεται κατά 30% σε ιούς και κατά 70% σε βακτήρια. Όταν η λοίμωξη είναι ιογενής κάνει τον κύκλο της και «φεύγει» χωρίς φάρμακα, εκτός από παυσίπονα για την ανακούφιση του παιδιού. Εάν όμως είναι βακτηριακή, τότε χρειάζεται αντιβίωση (αμοξυκιλλίνη και κεφαλοσπορίνες).
Πώς θα καταλάβω τι είδους λοίμωξη είναι;
Συνήθως η ωτίτιδα είναι ιογενής όταν το παιδί πριν από την εκδήλωσή της έχει μικροενοχλήσεις, όπως πυρετό, εξάντληση, ή καταρροή. Η λοίμωξη είναι βακτηριακή όταν εμφανιστεί ξαφνικά.
Προκαλεί προβλήματα ακοής;
Κατά τη διάρκεια –αλλά και μετά– της ωτίτιδας το παιδί μπορεί να αντιμετωπίζει πρόβλημα στην ακοή του (πρόβλημα προσωρινό που εξαφανίζεται όταν το μέσο ους καθαρίσει από το υγρό).
Πώς θα το καταλάβετε;
Όταν:
– μιλάει χαμηλόφωνα ή με πνιγμένη φωνή
– ρωτάει «πώς» ή «τι» πιο συχνά από το συνηθισμένο
– δεν αντιδρά σε ήχους
– δυσκολεύεται να καταλάβει τι του λένε όταν βρίσκεται σε χώρο με θόρυβο
– ακούει τηλεόραση ή ραδιόφωνο βάζοντας την ένταση πιο δυνατά από το συνηθισμένο. Αν πιστεύετε ότι το παιδί μπορεί να έχει δυσκολία στην ακοή, επικοινωνήστε με τον παιδίατρο που το παρακολουθεί.
Τα «ναι» και τα «όχι» της ωτίτιδας
- Όχι στη σκόνη και στα τσιγάρα στο περιβάλλον του παιδιού
- Όχι στα εισπνεόμενα για την ωτίτιδα
- Όχι στο μπάνιο με το κεφάλι βυθισμένο μέσα στο νερό, στην μπανιέρα ή στην πισίνα.
- Ναι στη χρήση του φυσιολογικού ορού για καλή υγιεινή της μύτης
- Ναι στο κασκόλ, γιατί η ωτίτιδα εισέρχεται από τη μύτη και τον λαιμό
- Ναι στα μαξιλαράκια, αφού η όρθια θέση μειώνει την πίεση στο μέσο ους και επομένως τον πόνο.
