Η ιστορία αρχίζει συνήθως… κάπως έτσι: Από την εγκυμοσύνη-μη σας πούμε ήδη από την… σύλληψη-οι μέλλουσες μαμάδες φαντάζονται πως μπορεί να είναι τα παιδιά τους. Κοιτούν την στρογγυλή κοιλιά τους και σκέπτονται: Θα είναι όμορφα; Θα είναι λυγερόκορμα; Θα είναι έξυπνα; Σε ποιον θα μοιάσουν; Έτσι περνούν οι μήνες και αυτό το σενάριο εικονικής πραγματικότητας πλάθεται μέρα με την ημέρα. Γιγαντώνεται μέσα στο μυαλό τους και γίνεται εικόνα ακόμα περισσότερο όταν το παιδί γεννιέται, αρχίζει να μεγαλώνει και δημιουργεί τη δική του προσωπικότητα: Είναι πλέον ένα αυτόνομο πλάσμα, ικανό με τις δεξιότητες και τα χαρίσματά του να μαγέψει, όχι μόνο τους γονείς του, αλλά και όλους όσους σταδιακά και στην πορεία της ζωής του το περιβάλλουν.
Χωρίς άδικο όμως… Φαντάζομαι ότι έχετε παρατηρήσει κι εσείς ότι τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα παιδάκια είναι σαν να έχουν βγει από σελίδες περιοδικού; Όμορφα μαλλιά, λαμπερά μάτια, ωραίες κορμοστασιές και σαν να μην έφτανε αυτό είναι σαν να έχουν πέσει και μέσα στη χύτρα με το ζωμό της εξυπνάδας: Ετοιμόλογα και πανέξυπνα. Και οι μαμάδες καμαρώνουν και θεωρούν ότι τα βλαστάρια τους έχουν όλα τα εχέγγυα να κατακτήσουν τον κόσμο, ενώ αρχίζουν και οι μικροί ανταγωνισμοί ανάμεσα στους γονείς, που πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είναι ικανά για τα πάντα.
Το μεγαλύτερο ”πανηγύρι” ευγενούς – πάντα – ανταγωνισμού γίνεται στα πάρτι, εκεί που είναι μαζεμένα όλα τα πιτσιρίκια και οι γονείς, που βρίσκουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και να περηφανευτούν για το ποιο παιδάκι τραγούδησε καλύτερα, ποιο χόρεψε πιο χαρισματικά, ακόμα και ποιο έφαγε πιο… γρήγορα την τούρτα. Αυτό είναι το ανώδυνο μέρος του πράγματος.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα τελικά ή μήπως αυτός ο υπερβολικός θαυμασμός προς τα παιδιά μας σταδιακά μας γυρνά μπούμερανγκ και βλέπουμε πλέον τα πράγματα όπως είναι; Τα βλαστάρια μας δηλαδή σαν κανονικά παιδιά που είναι μεν όμορφα, υγιή, έξυπνα, αλλά ταυτόχρονα έχουν αδυναμίες και μπορεί να μην αγγίζουν την τελειότητα, όπως ίσως εμείς πιστεύουμε. Εξάλλου δεν είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το υλικό που μπορεί να ανταγωνιστεί και να κερδίζει. «Τα παιδιά χρειάζονται πάνω απ΄ όλα αγάπη και στήριξη. Σε καμία περίπτωση δεν χρειάζονται κάποιον, και ειδικά τους γονείς τους, να τους βάλει στο μικρό τους κεφάλι ότι θα πρέπει πάντα να είναι καλύτερα από το διπλανό τους παιδάκι. Η λέξη παιδί εξάλλου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το παιχνίδι και έτσι θα πρέπει να βλέπουν τα μικρά μας την διαδικασία κοινωνικοποίησης και συναναστροφής με τα άλλα παιδιά, στο νήπιο, στο σχολείο, στα αθλήματα.. Είναι σημαντικό να τους δίνουμε τη βάση και να τα κατευθύνουμε, αλλά το πόσο ψηλά θα φτάσουν, το πόσο θα θελήσουν να μπουν σε διαδικασία ευγενούς άμιλλας ή και ανταγωνισμού πιο νωρίς ή πιο αργά στη ζωή τους τελικά εξαρτάται από εκείνα» σημειώνει η ψυχολόγος Έλενα Ράπτη.
Από την άλλη πλευρά ”η κουκουβάγια βλέπει το παιδί της πάντα καλύτερο” θυμάμαι τη γιαγιά μου να λέει, μιλώντας για τα κατορθώματα της μητέρας μου. Και ίσως είχε ένα μικρό δίκιο: από τη στιγμή που γινόμαστε γονείς φοράμε παραμορφωτικά γυαλιά που μας δείχνουν μια ελαφρώς παραλλαγμένη εκδοχή της πραγματικότητας: Σαν να βλέπουμε στο πρόσωπο του παιδιού ή των παιδιών μας τον νικητή μιας μάχης που ξέρουμε εκ των προτέρων ότι θα είναι κερδισμένη, έστω και αν δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε ούτε στον εαυτό μας. Ακόμα και αν δεν είναι για τους άλλους, είναι για εμάς. Στην πράξη όμως και όσο τα χρόνια περνούν, αντιλαμβανόμαστε ότι πάντα θα υπάρχουν παιδιά που είναι καλύτερα, πιο όμορφα, πιο ψηλά. Παιδιά που θα καταφέρουν να εντυπωσιάσουν την ομήγυρη με ένα τραγούδι, με τον καλό τους βαθμό, με τον καλό τους χρόνο στο τρέξιμο, με τον πρώτο ρόλο στο θεατρικό του σχολείου. Αλλά, ποιος νοιάζεται; Τα παιδιά μας είναι παιδιά μας και ακόμα και αν δεν είπαν σήμερα καλά το μάθημα στην τάξη, θα το καταφέρουν αύριο…
Από την σκοπιά των γονιών
«Αγαπάμε τα παιδιά μας επειδή είναι παιδιά μας όχι επειδή είναι παράγωγά μας, ούτε αυτά που θα μας κάνουν περήφανους στην κοινωνία» λέει η Νικολέτα, μητέρα δύο αγοριών. «Στο πρώτο μου παιδί θεωρώ ότι είχα πέσει λίγο στην παγίδα το το-δικό-μου-παιδί-είναι-το-καλύτερο. Δεν ξέρω γιατί, νομίζω όμως ότι αυτό το αίσθημα το δημιουργεί κάποιες φορές λίγο και το περιβάλλον στο οποίο κινείσαι μαζί με το παιδί: Το σχολείο, το μπάσκετ, οι κοινωνικές συναναστροφές… Είναι σαν να βλέπεις λίγο τα πράγματα από την πλευρά της υπερβολικής αγάπης, ενώ παρασύρεσαι και από τους άλλους γονείς που κάνουν το ίδιο. Πλέον δεν με επηρεάζει τίποτα, νομίζω βλέπω τα παιδιά μου όπως… πραγματικά είναι: Σαν δύο διαφορετικές προσωπικότητες, στις οποίες από την πλευρά μου δίνω το καλύτερο και δεν θα τρελαθώ κιόλας αν δεν ανταποκριθούν στο μέγιστο βαθμό, γιατί μέχρι εκεί μπορούν να δώσουν».
Την ίδια στιγμή, υπάρχουν και οι γονείς που είναι συνειδητοποιημένοι εξαρχής. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι παιδιά υπάρχουν πολλά, χαρισματικά, πανέμορφα, αλλά το δικό τους είναι μοναδικό επειδή είναι απλά το δικό τους. Έστω και αν αντικειμενικά δεν είναι το καλύτερο. «Αναμφισβήτητα αγαπώ το παιδί μου και το έχω πρώτο στην καρδιά μου, ανεξάρτητα από το πώς είναι τα άλλα παιδάκια γύρω του. Δεν θα το αγαπούσα όμως περισσότερο αν έφερνε πάντα τους καλύτερους βαθμούς, αν έβγαινε πρώτο στο στίβο ή έπαιρνε τον πρώτο ρόλο στις παραστάσεις. Ναι, αν όλα αυτά γίνουν θα χαρώ αλλά δε θα φτάσω στο συμπέρασμα ότι το δικό μου παιδί είναι καλύτερο. Είναι καλύτερο για μένα, όχι σε σύγκριση με άλλα, γιατί είναι μέρος μου, κομμάτι μου, απόρροια μιας μεγάλης αγάπης», τονίζει η Αναστασία, μητέρα μιας κόρης.
Ίσως τελικά αυτή είναι η κατάκτηση των γονιών millenials: H συναντίληψη ότι τα παιδιά τους είναι τα πιο «γήινα» όντα που μπορεί να γνωρίσουν ποτέ. Δεν έχουν υπερφυσικές ικανότητες, δεν είναι απαραίτητα η βελτιωμένη εκδοχή του πατέρα και της μητέρα τους, μπορούν να πέσουν και να χτυπήσουν και ξανασηκωθούν. Και το καλύτερο για τους γονείς είναι να βρίσκονται δίπλα τους όταν θα το κάνουν.