«Ο Κωνσταντίνος γεννήθηκε μετά από έναν δύσκολο και πολύωρο τοκετό. Η μαία με βοήθησε αμέσως μεν, εντελώς διεκπεραιωτικά δε, να βάλω το μωρό στο στήθος. Και μου το πήρε σχεδόν αμέσως. Τέσσερις ολόκληρες ώρες αργότερα, ανάμεσα σε συγγενείς και φίλους, άκουσα το γνωστό ‘‘πυρεξάκι’’ να πλησιάζει. Αφού ο γιος μου πέρασε την απαραίτητη δοκιμασία γενεαλογικής ταύτισης – ‘‘είναι ίδιο ο πατέρας του’’, ‘‘τα δάχτυλα είναι της μαμάς του, δεν το βλέπεις;’’, ‘‘εμένα μου θυμίζει και την προγιαγιά Κικίτσα’’, τοποθετήθηκε με επιδέξιες ζογκλερικές κινήσεις στην αγκαλιά μου από τη μαία. Μια αγκαλιά αδέξια, γεμάτη απορία». «Ο θηλασμός δεν είναι εύκολη υπόθεση», συνεχίζει η Ειρήνη και μοιράζεται την εμπειρία της με το Τaλκ. «Πριν γεννήσω είχα ενημερωθεί. Παρακολούθησα και σχετικά σεμινάρια, ήξερα τα πάντα. Πότε πρέπει να τοποθετήσω το μωρό στο στήθος, πώς πρέπει να το κρατάω, τι πρέπει να τρώω. Είχα αποστηθίσει όλες τις καμπύλες ανάπτυξης και, φυσικά, είχα ετοιμάσει διάφορα λογύδρια επιχειρηματολογίας υπέρ του θηλασμού, ως απάντηση σε όλους τους επίδοξους “σαμποτέρ’’ του εγχειρήματός μου, βλέπε πεθερομαμάδες, παιδιάτρους, μαίες κ.λπ.»

Ανασφάλεια
Τη στιγμή όμως που άκουσε τη μαία να της λέει «πεινάει» είχε ξεχάσει τα πάντα. «Το κοιτούσα αποσβολωμένη να προσπαθεί να εντοπίσει την πηγή της τροφής του. Και έτσι άρχισε ο κοινός μας αγώνας. Μετά από τρεις μέρες μαραθώνιου θηλασμού οι θηλές μου πληγώθηκαν άσχημα, με αποτέλεσμα, όταν έφτανε εκείνη η ώρα, στο μυαλό μου το μωράκι να μεταμφιέζεται σε πιράνχας. Εφάρμοσα όλα τα γιατροσόφια –‘‘οινόπνευμα’’, ‘‘όχι, ελαιόλαδο’’, ‘‘θα σε σώσει η τάδε αλοιφή’’ και η κατάσταση βελτιώθηκε, προφανώς από μόνη της αφού η εφαρμογή κάθε μαγικής συνταγής αναιρούσε αυτόματα την προηγούμενη και την επόμενη. Μετά άρχισαν οι κολικοί και μαζί τους η αμφιβολία για το αν το παιδί χορταίνει ή όχι. Αμφιβολία που τροφοδοτούσαν πολλοί καλοθελητές, αφού το παραμικρό κλάμα συνοδευόταν από τη ρήση: μήπως πεινάει; Λες και ο άνθρωπος κλαίει μόνο από πείνα. Αν ήταν έτσι, η γενιά μας δεν θα έπρεπε να έχει χύσει ούτε ένα δάκρυ. Κάθε μέρα έλεγε: «Ως εδώ ήταν, αύριο θα του δώσω ξένο». Έτσι πέρασαν οι πρώτες μέρες. Και μετά το πρώτο δίμηνο. «Και μετά φτάσαμε στον έκτο μήνα», συνεχίζει, «και όλα ήταν πιο εύκολα. Ο θηλασμός του Κωνσταντίνου κράτησε δυόμισι χρόνια. Η μόνη διακοπή του ήταν η πενθήμερη παραμονή μου στο μαιευτήριο για τη γέννα της μικρής Ιωάννας, όταν ο Κωνσταντίνος ήταν 18 μηνών. Θήλαζα ταυτόχρονα και τα δύο παιδιά μου – η μικρή συνεχίζει ακόμη».

Δικαίωμα του παιδιού
Η Ειρήνη ανήκει στην κατηγορία των μαμάδων που κατάφεραν τελικά να θηλάσουν το μωρό τους. Και μπορεί το διάστημα για το οποίο θήλασε τα παιδιά της να φαντάζει σε κάποιους υπερβολικό, όμως σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τη UNICEF, όλα τα παιδιά πρέπει να θρέφονται αποκλειστικά με μητρικό γάλα από τη γέννησή τους έως τον έκτο μήνα, ενώ ο μητρικός θηλασμός, μαζί με συμπληρωματική τροφή, πρέπει να συνεχιστεί μέχρι και τον δεύτερο χρόνο. Μάλιστα, στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ο μητρικός θηλασμός αναγνωρίζεται ως ένα πολύ σημαντικό μέσο για να επιτύχει κάθε παιδί στον κόσμο το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας, επίπεδο που αναγνωρίζεται ως δικαίωμα του κάθε παιδιού. Αποτελεί, δηλαδή, τη μόνη και αυτονόητη εξέλιξη της εγκυμοσύνης και του τοκετού.

Κάθε μαμά μπορεί
Στην Ελλάδα φυσικά το αυτονόητο δεν έχει πάντα την τύχη που του ταιριάζει. Έτσι, λοιπόν, οι Ελληνίδες θηλάζουν κατά την έξοδό τους από το μαιευτήριο σε ποσοστό 88% και αρκετά συχνά αποκλειστικά (58%), αλλά κατά συντριπτική πλειοψηφία εγκαταλείπουν πολύ πριν από τους έξι πρώτους μήνες. Έρευνα, που διενεργήθηκε τον Μάρτιο του 2011 με διαδικτυακά ερωτηματολόγια, κατέδειξε ότι την κυριότερη ευθύνη γι’ αυτό φέρουν οι πρακτικές που ακολουθούνται στα ελληνικά μαιευτήρια. Ενώ τo μωρό πρέπει να τοποθετείται στο στήθος μισή ώρα μετά τον τοκετό και να παραμένει δίπλα στη μητέρα του όλο το 24ωρο, αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις δεν συμβαίνει. Σε συνδυασμό με την ελλιπή ενημέρωση του προσωπικού και την πρόωρη χρήση μπιμπερό και πιπίλας, στα μαιευτήρια δεν μπορεί να δημιουργηθεί ένα ενθαρρυντικό για την εδραίωση του θηλασμού πλαίσιο (Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν» καιτο «Έλενα Βενιζέλου» είναι τα μόνα μαιευτήρια που έχουν χαρακτηριστεί «Φιλικά Προς τα Βρέφη»).Η μητέρα, λοιπόν, επιστρέφοντας στο σπίτι με το μωρό της, δίνει τη μάχη της. Η κούραση και η αϋπνία δοκιμάζουν τις αντοχές της, το κλάμα του μωρού κλονίζει την ψυχραιμία της και την αυτοπεποίθησή της για το αν το σώμα της και μόνο αυτό μπορεί να είναι η μοναδική τροφή για το μωρό της.
«Και βέβαια μπορεί» μας απαντά η Κατερίνα Μιχαηλίδου, Πιστοποιημένη Σύμβουλος Γαλουχίας IBCLC και βοηθός μητρότητας. «Ο ισχυρισμός ‘‘δεν έχω γάλα’’ είναι από τους πιο συνηθισμένους μύθους που διαιωνίζονται στην κοινωνία μας! Αν και κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά, μελέτες έχουν δείξει πως ακόμα και υποσιτιζόμενες μητέρες μπορούν να παράγουν απόλυτα ικανοποιητικό γάλα σε ποιότητα και ποσότητα για να θρέψουν το μωρό τους. Εντυπωσιακό αλλά απόλυτα αληθινό είναι και το γεγονός ότι ακόμη και γυναίκες που υιοθετούν μωρά μπορούν –αν ακολουθήσουν ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο αντλήσεων– να παράγουν γάλα».

Τέχνη, όχι ένστικτο
Απέναντι από τη μητρική φύση και τον αδιάσπαστο δεσμό εξάρτησης του βρέφους από τη μητέρα του στέκεται και το κοινωνικό πλαίσιο και το σύνολο των προσδοκιών και των μοντέλων ανατροφής που επιτάσσει. «Το μωρό πρέπει να τρώει κάθε τρεις ώρες», «μην το κρατάς συνέχεια αγκαλιά, θα κακομάθει», «μην κοιμάσαι μαζί του, του δημιουργείς συμπλέγματα». Αυτές οι απόψεις, μαζί με την επικρατούσα κουλτούρα του μπιμπερό, δυσκολεύουν την προσπάθεια.Ο θηλασμός είναι τέχνη που διδάσκεται, δεν είναι ένστικτο. Απαιτεί υπομονή και επιμονή και μπορεί να εδραιωθεί μόνο σε ένα υποστηρικτικό οικογενειακό αλλά και κοινωνικό περιβάλλον.
«Είναι ένα ταξίδι, μοναχικό την αρχή», συμπληρώνει η Ειρήνη, «όσο το μωρό μεγαλώνει, γίνεται συνοδοιπόρος. Κάθε φορά που εισέπραττα ένα επικριτικό σχόλιο (μα,είναι σωστό να θηλάζεις ακόμη, είναι ολόκληρος άντρας), κάθε φορά που έλεγα όχι σε μια πολύωρη βόλτα με τις φίλες μου, έφερνα στο μυαλό μου τον Κωνσταντίνο να με αγκαλιάζει με τα παχουλά χεράκια του και να αποκοιμιέται χορτασμένος στην αγκαλιά μου. Αυτό μου ήταν αρκετό».

Θηλάστε, κάνει καλό

Στο παιδί:

• Αυξάνει τον δείκτη νοημοσύνης
• Προστατεύει από οξέα και χρόνια νοσήματα,
• ακόμα και από λευχαιμία και λεμφώματα
• Ποτέ δεν προκαλεί αλλεργία
• Ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και
• την αποτελεσματικότητα των εμβολίων
• Ενισχύει τον δεσμό μητέρας-παιδιού
• Προφυλάσσει από την παχυσαρκία,
• την υπέρταση και τον σακχαρώδη
• διαβήτη (μεταβολικό σύνδρομο)
• Αυξάνει τα ποσοστά επιβίωσης
• των πρόωρων νεογνών
• Μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης
• της στεφανιαίας νόσου στο μέλλον

Στη μαμά

• Προστατεύει από την οστεοπόρωση
• Μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών
• Αυξάνει την αυτοεκτίμηση της μητέρας

Χρήσιμοι σύνδεσμοι
www.mitrikosthilasmos.com
www.ilca.org, με πληροφορίες για τον κοντινότερο σε εσάς Σύμβουλο Γαλουχίας
www.thilasmosonline.info
www.thilasmos.net
www.kellymom.com με χρήσιμες συμβουλές, βίντεο, βιβλιογραφία και συνδέσμους